Tekst achterflap

Damasus (ca. 305-384) was een van de meest actieve Romeinse bisschoppen van het vroege christendom. Hij hield zich naast theologie ook volop bezig met kunst, literatuur en politiek, en hij staat ook wel bekend als de eerste dichtende paus. Een deel van zijn gedichten is nog altijd in Rome te bewonderen, omdat hij ze in kalligrafisch schrift in steen liet graveren. Zijn poëzie had als doel om martelaarsgraven in kerken, catacomben en op begraafplaatsen te verfraaien en aantrekkelijk te maken voor pelgrimage of religieus toerisme. Daarnaast moesten zijn gedichten zijn eigen positie verstevigen in een hopeloos verdeelde gemeenschap van Romeinse christenen. 'De dichtende paus' brengt de overgeleverde epigrammen van Damasus voor het eerst in het Nederlands – in metrische vertaling – samen en biedt inzicht in de historische en culturele context waarin deze tot stand kwamen. Voor de liefhebber van het Latijn zijn Damasus’ gedichten ook in proza-versie opgenomen, om lezing in het origineel te vergemakkelijken. Zo komt de pauselijke poëzie weer tot leven en vormt Damasus’ poëzie een literaire gids naar het vroegchristelijke Rome van de vierde eeuw.

Biografie

Roald Dijkstra is universitair docent Latijn aan de Radboud Universiteit. Hij vertaalde eerder, samen met Vincent Hunink, Augustinus en Plinius. Ook publiceerde hij over de apostel Petrus in Rome en over humor in de vroegchristelijke cultuur.

Inhoudsopgave

Voorwoord 7 Inleiding 9 Damasus van Rome: controversieel en kunstzinnig 10 De vierde eeuw: een christelijk rijk in wording 11 De valse start van Damasus’ pontificaat 12 Aanhoudende onrust 14 Damasus’ verzen in de literaire traditie 15 Damasus en de christelijke epigrafie 16 Overal heiligen: Damasus als impresario van de heiligencultus 18 Waardering en navolging van Damasus’ verzen 20 Bij deze editie 24 Het Rome van Damasus (kaart) 25 De epigrammen van Damasus (tekst, vertaling en commentaar) 27 Epigrafische poëzie ➤ romeinse catacomben Ad duas lauros (Via Labicana) 28 Agnes (Via Nomentana) 36 Basilla (bekend als ‘oude Via Salaria’) 40 Callixtus (Via Appia) 44 Commodilla (Via delle sette chiese) 62 Domitilla (Via delle sette chiese) 66 inhoud Opmaak.PausDamasus.06.indd Opmaak.PausDamasus.06.indd 55 24-04-2025 24-04-2025 09:45 09:45 Generosa (Via delle Catacombe di Generosa) 70 Hippolytus (Via Tiburtina) 72 Jordaniërs (Via Salaria) 76 Marcus, Marcellianus en Damasus (Via Ardeatina) 80 Pontianus (Via Portuense) 90 Praetextatus (Via Appia) 92 Priscilla (Via Salaria) 98 Thrason (Via Salaria) 102 ➤ romeinse kerken Santi Crisante e Daria (Via Salaria) 104 San Lorenzo in Damaso (Piazza della Cancelleria) 108 San Lorenzo fuori le Mura (Via Tiburtina) 114 San Saturnino (Via Salaria) 116 San Sebastiano fuori le Mura (Via Appia) 120 San Silvestro (Via Salaria) 128 San Valentino (Via Flaminia) 132 Sint-Pieter (Vaticaan) 134 ➤ overige locaties Via Ardeatina 142 ➤ herkomst onbekend 144 ➤ buiten rome Nola (Cimitile) 156 Portus (Porto) 160 Niet-epigrafische poëzie 162 De epigrammen van Damasus als leestekst 170 Verantwoording van de vertaling 184 Verantwoording en registers 185 Bronverantwoording en verder lezen 186 Illustratieverantwoording 194 Register van Damasus’ epigrammen 196 Register van zaken, plaatsen en personen 198

Details