Tekst achterflap

Waar de vijf oorlogsjaren zwarte bladzijden vormen in het verhaal van de geschiedenis van Nederland, blijken ook de naoorlogse jaren van grote invloed op onze huidige samenleving. Tot die periode behoort het Nederlands Beheersinstituut (NBI). Deze in augustus 1945 opgerichte instelling had tot haar opheffing in 1967 de taak om de vermogens van (vermeende) landverraders en in Nederland verblijvende vijandelijke onderdanen op te sporen, te beheren en in sommige gevallen zelfs te liquideren. Daarnaast was het NBI ook belast met het bewind over vermogens van afwezigen, personen die na de oorlog onvindbaar bleken, met name de in de kampen vermoorde Joden. In de zoektocht van het NBI naar informatie over de vermogens van deze drie groepen burgers speelde de Belastingdienst een belangrijke rol. In een gecombineerd onderzoek van fiscaaljuristen van Tilburg University en historici van Radboud Universiteit is de werkwijze van het NBI in het licht van zijn relatie met de Belastingdienst geanalyseerd. Deze bundel sluit het onderzoeksproject Vermogensonteigening na de Tweede Wereldoorlog door het NBI en de Belastingdienst en ons vermogen daarvan te leren af.

Inhoudsopgave

Verantwoording 7 Frans Fox 1 Inleiding: onteigening en rechtsherstel 9 Wim van Meurs en Sonja Dusarduijn 2 De categorisering van vijandelijke staatsburgers in de nasleep van de Duitse bezetting 24 Marieke Oprel, Laura Brinkhorst en Derek Limberger 3 Het pijnlijke herstel in de naoorlogse jaren van Nederland. Een fiscaal drieluik 49 Sonja Dusarduijn 4 Joodse burgers in Nederland: onteigening en rechtsherstel. Synthese van drie jaar onderzoek in opdracht van Nederlandse gemeenten 144 Wim van Meurs en Marieke Oprel 5 Burgers en hun sentiment of bestuurlijke logica? De naoorlogse wederopbouw van gebombardeerde Nederlandse steden 188 Wim van Meurs, Laura Brinkhorst en Marieke Oprel 6 De tentoonstelling ‘Goed / Fout, naoorlogse afrekening’ 213 Frans Fox en Anne-Marieke van Schaik Over de redacteuren 222

Details